1(دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه زنجان)
2(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان)
چکیده
در پژوهش حاضر، با توجه به مطالعات انجام شده و برداشت های میدانی از برزن ششبادگیر در بافت قدیم شهر یزد به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنین برزن و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیتهای اقتصادی برزن، توجه به مؤلفههای عملکردی و تغییر و ایجاد کاربریهای لازم جهت رفع کمبود خدمات و در نهایت بهبود شبکههای دسترسی، اشاره گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی، میدانی و پیمایشی است. هدف اصلی تحقیق، بررسی راهکارهای بهبود و ارتقاء مؤلفههای اجتماعی، اقتصادی، عملکردی وکالبدی بافت برزن ششبادگیر شهر یزد از طریق شناسایی و ارزیابی مهم ترین معیارهای تأثیرگذار در امر احیاء و باززندهسازی این برزن و اولویت بندی آنها با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به منظور ارتقاء سطح کیفی برزن میباشد. بر مبنای نتایج حاصل شده، وزن شاخص های پنجگانۀ عملکردی،کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و شبکه ی رفت و آمد به ترتیب 513/0، 261/0، 129/0، 063/0 و 033/0 است. بنابراین نتیجه گرفته میشود که اثر «عامل عملکردی» در احیاء و باززندهسازی محدودۀ مورد مطالعه از بقیۀ عوامل بیش تر بوده و بعد از آن سایر عوامل به ترتیب بر مبنای وزنشان تأثیرگذارند. همچنین، معیار «طول مدت اقامت بیش تر ساکنین» در قالب شاخص اجتماعی با وزن 318/0، معیار «اقتصاد خانوار» در قالب شاخص اقتصادی با یوزن 394/0، معیار «اسکلت ابنیه» در قالب شاخص کالبدی با وزن 328/0، معیار «انواع کاربری ها» در قالب شاخص عملکردی با وزن 637/0 و معیار «تعریض دسترسیهای محله» در قالب شاخص شبکۀ رفت و آمد با وزن 565/0 بیش ترین تأثیر را در این زمینه دارند.
An Evaluation of Reduction and Revitalization Solutions in the old Texture of Yazd Using the Analytical Hierarchy Process (AHP) (Case Study: Sheshbadgir quarter)
چکیده [English]
This study focuses on the views of residents of Sheshbadgir quarter in the old texture of Yazd and their institutional capacities and social enhances, promoting economic and financial capacity. The components (factors) and functional changes and requirements for service deficiency, and network access improvement are the main focuses of the study. This research is applied research where the evaluation methods are description-analysis and survey in nature and is based on creating an understanding of the current situation. The research is set in place to improve and promote the components of social, economic, functional and physical elements in Sheshbadgir quarter in the old texture of Yazd through identifying the main challenges and prioritizing(Rating) them to revive and to promote the level of this quarter. Based on the results, the weight of the five indexes of, functional, physical, social, economic and network traffic were orderly: 0.513, 0.261, 0.129, 0.063 and 0.033. based on the output of the utilized software.
Therefore, we can conclude that the effectiveness of functional element to revive the this texture was more than others. Also, the criteria of ‘residents stay time’ in terms of social indicators with a mean weight of 0.318, the "Household economy" in terms of economic indicators with a mean weight of 0.394, the buildings Skeleton in physical index with a mean weight of 0.328, the “Criteria of land use” in the form of performance indicators with a mean weight of 0.637 and the criteria of “Quarter access widening “in the form of network traffic index with a mean weight of 0.565, were most effective among others.
کلیدواژه ها [English]
Reduction – Revitalization –Urban Old Texture – Yazd City – Sheshbadgir Quarter – AHP
مراجع
1- حبیبی، م. مقصودی، م. 1381. مرمت شهری : تعاریف، نظریه ها، تجارب، منشورها و قطعنامههای جهانی، روشها و اقدامات شهری. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.
2- شماعی، ع. 1380. اثرات توسعه فیزیکی شهر یزد بر بافت قدیم و راهکارهای ساماندهی و احیای آن. رساله دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه تهران. تهران.
3- عالی، ح. تاجیک، ش. 1387. مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی. انتشارات جهان جام جم. تهران.
4- کلانتری خلیلآباد، ح. حاتمینژاد، ح. 1385. برنامهریزی مرمت بافت تاریخی شهر یزد. تهران. نشر فراگستر.
5- مهندسین مشاور آرمانشهر. 1387. طرح حفاظت جامع بافت تاریخی شهر یزد. جلد چهارم: بررسی ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی. وزارت مسکن و شهرسازی. سازمان عمران و بهسازی شهری ایران. یزد.
6- مهندسین مشاور آرمانشهر. 1387. طرح حفاظت جامع بافت تاریخی شهر یزد. جلد پنجم: بررسی ویژگیهای اقتصادی. وزارت مسکن و شهرسازی. سازمان عمران و بهسازی شهری ایران. یزد.
7- مهندسین مشاور آرمانشهر. 1387. طرح حفاظت جامع بافت تاریخی شهر یزد. جلد ششم: بررسی و شناسایی تفصیلی ساختار عملکردی و کالبدی. وزارت مسکن و شهرسازی. سازمان عمران و بهسازی شهری ایران. یزد.
8- مهندسین مشاور آرمانشهر. 1387. طرح حفاظت جامع بافت تاریخی شهر یزد. جلد هفتم: بررسی و شناسایی سازمان فضایی و سازمان کیفی. وزارت مسکن و شهرسازی. سازمان عمران و بهسازی شهری ایران. یزد.
9- مهندسین مشاور آرمانشهر. 1387. طرح حفاظت جامع بافت تاریخی شهر یزد. جلد دهم: بررسی و شناسایی شبکه رفت و آمد. وزارت مسکن و شهرسازی. سازمان عمران و بهسازی شهری ایران. یزد.
ابتدای صفحه